Basic HTML Version
277
Labada (Efelik): Karabuğdaygiller familyasından; dere kenarlarında ve sulak çayırlarda ken-
diliğinden yetişen bir bitkidir. İçerisinde 200 kadar bir yıllık, iki yıllık ve çok yıllık bitki
türünü barındıran bir bitki cinsidir. Ekşi olmayan türlerin yaprakları Anadolu’da yaygın
biçimde sarma yapılarak tüketilir ve efelik, evelik vb. adlarla anılırken ekşi yapraklı türleri
kuzukulağı adıyla anılır.
Merevcen (Diken ucu) Merücen olarak bilinen bitki farklı bölgelerde melocan, özdiken, silcan
ve erkek diken olarak tanınmaktadır. Meyvelerinde nişasta, tanen, şekerler, rezin ve saponin
bulunmaktadır.1-2 metre uzayabilen kökleri vardır. Merücen kökü kaynatılıp balla tatlandı-
rılıp içilirse terletici, kan temizleyici ve idrar söktürücü özelliği vardır ve frengi ve sedef has-
talığına iyi gelmektedir. Merücenin körpe dikensiz filizleri haşlanıp kavurularak ve tuzlama
yapılıp kış aylarında kavrularak yenilmektedir.
Nivik: Yabani bir bitkidir. Fındık bahçelerinde ve daha çok ekilip biçilen tarlalarda ve kır-
larda kendiliğinden yetişir. Sivas’ın Şarkışla ve Gemerek ilçelerinde de livik bitkisine; Çalı
pancarı, Gâvur pancarı ve Deli ot gibi adlar verilir. Yenilebilen yenilemeyen olmak üzere iki
cinsi vardır. Bitkinin çiğ yenmesi durumunda zehirleyici etkisi vardır. Bu nedenle pişirmeden
ya da kurutmadan kullanılmaması gereken bir bitkidir. Pişirilirken haşlanıp 1 gün kadar
bekletilir. Kaynatılırken kaynama esnasında çıkan yeşil köpükler alınır. Bu köpükler otun
zehrinin çıktığını göstermektedir. Yerken Fazla çiğnememeye özen gösterilir çünkü bitkinin
zehri damaklara gıdıklama gibi bir his bırakır. Nivik pişirilirken kesinlikle demir kaşık kul-
lanılmaz. Demir kaşık niviğin acımasına dikenlerinin açığa çıkmasına neden olur. Bu yüzden
tahta kaşık kullanılır.
Sakarca: Yöresel ismi çökülce bitkisi olan sakarcanın vejetasyonu, Kasım ayından Haziran
ayına kadar devam eder. Genellikle fındık bahçelerinde, yol kenarlarında, çayırlık alanlar-
da yetişmektedir. Bitki taze iken yani çiçeklenmeden önce yaprakları ve soğanı sebze olarak
tüketilmektedir. Sakarca mıhlaması olarak adlandırılan yemek halk tarafından sevilerek
yenir.
Sığırdili: Halk arasında Arı Çiçeği, Gövrek ve Ispıt olarakta bilinen Sığır Dili ülkemiz genelin-
de tarla kenarları, orman etekleri ve yüksek rakımlı arazilerde kendiliğinden yabani olarak
yetişmektedir. Yaklaşık 50-60 cm büyüklüğünde olup dik gövdeli, sert ve tüylü yapraklı bahar