Basic HTML Version
62
MESLEKİ ve TEKNİK EĞİTİM ÇALIŞTAYI
Bilgi toplumu ile yaygınlaşan teknolojik ortamlar bireylerden beklenen bilgi ve beceri se-
viyeleri değiştirmekte, özellikle ilk ve orta öğretimdeki eğitimi etkilemektedir. Giderek
karmaşıklaşan sistemleri kavramak ve yeni gelişmeleri takip edebilmek için temel ve doğa
bilimlerinin ağırlığının giderek artırılması gerekmektedir. Bireylerin dar düşünce kalıpları için-
de kalmaması, yenilikçi bakış açılarına kavuşabilmesi, hayal güçlerini kullanabilmesinin okul
öncesine kadar uzandığı bilinmektedir. Okul öncesi eğitimde küçüklerin çevrelerini ve do-
ğayı keşfederek öğrenmeleri, ileri yaşlardaki kavrama, tutum ve davranışlarını çok olumlu
etkilemektedir.
3.1. Üniversite Giriş Sistemi
Genel anlamda, Avrupa’da üniversiteler öğrencilerini sınavsız yerleştirirken öğrencilerin
ortaöğretimdeki başarı ve yetenekleri de dikkate alındığı görülmektedir. ABD’de merke-
zi bir sınav uygulanırken bunun yanı sıra öğrencilerin referanslarına da bakılmaktadır. Uzak
Doğu’da ise hem merkezî sınav hem de üniversitelerin kendi giriş sınavları yapılmaktadır.
ABD, Avrupa ve Uzak Doğu’daki ülkelerde uygulanan sistemlerin kendi aralarında değişik-
lik göstermekle beraber ülkemiz ile karşılaştırıldıklarında en belirleyici farklılığın ülkemizde
uygulanan merkezi yerleştirme sistemi ve sınavı olduğu görülmüştür. Ülkemizde var olan
ÖSYM benzeri bir kurum az sayıda ülkede bulunmaktadır.
Genelde okullaşmanın yaygın olduğu ülkelerde de başarı ölçen bir sınav uygulanmakla be-
raber öğrencilerin ilgi ve yetenekleri ile aldıkları referanslar da göz önünde bulundurularak
üniversitelere kendi öğrencilerini seçme hakkı tanındığı Tablo 1’de yanda görülmektedir.
3.2. Anahtar Yetkinlikler
Avrupa Parlamentosu ve Konseyi, HBÖ stratejilerinin bir parçası olarak anahtar yetkinlikle-
rin kişilere kazandırılması konusunu “Referans Çerçeve” olarak tanımlamıştır
1
. Burada yet-
kinlikler, konuya ve seviyeye uygun olarak bilgi
2
, beceri
3
ve davranışların bir terkibi olarak
tarif edilmektedir. Anahtar yetkinlikler
4
, etkin vatandaşlık, sosyal içerme ve istihdam gibi, bi-
reylerin kişisel olarak yapması ve geliştirmesi gereken hususları desteklemektedir. Referans
Çerçeve sekiz anahtar yetkinlikle başlamaktadır.
1) Ana dilde iletişim
2) Diğer bir dilde iletişim
1 Recommendation of the European Parliament and of the Council of 18 December 2006 on Key Competences for
Lifelong Learning, (2006/962/EC). The European Parliament and the Council of the European Union. Official Journal of
the European Union No. L 394/13. 30.12.2006
2 Bilgi (knowledge): Öğrenme yoluyla enformasyonun özümsenmesinin çıktısı anlamındadır. Bilgi; çalışma veya öğrenme ala-
nıyla bağlantılı olgular, prensipler, teoriler ve uygulamalardan oluşur. Avrupa yeterlilikler çerçevesi bağlamında bilgi, teorik
ve/veya olgusal olarak tasvir edilir
3 Beceri (skills): Bilgiyi uygulama, verilen görevi yapmak için yapabilme bilgisini (know-how’ı) kullanma, ve problem çözme
yeteneği anlamına gelir. Avrupa yeterlilikler çerçevesi bağlamında, beceriler; bilişsel/kognitiv (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı
düşünmeyi kapsamaktadır) ve pratik (el becerisi; metotları, materyalleri, araçları ve enstrümanları kullanmayı kapsamakta-
dır) olarak tasvir edilmektedir.
4 Yetkinlik (competence): Çalışmada veya öğrenmede; mesleki ve kişisel gelişmede; bilgi, beceri ve kişisel, sosyal ve/veya
metodolojik kabiliyetleri kullanmak için kanıtlanmış yetenek anlamındadır. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (AYÇ/EQF)
bağlamında yetkinlik, sorumluluk ve otonomi açısından tasvir edilir.