Basic HTML Version
61
MTE’nin Stratejilerini Etkileyen - Yön Veren Kurumlar ve Kuruluşlar
2.3. Pilot Uygulamalar
Millî Eğitim Bakanlığında bugün herhangi bir karar ve uygulamaya geçildiğinde “bu daha önce
denenmiş idi ve başarısız olduğu için vazgeçilmişti” veya “bu çok iyi sonuçlar verdi ama dur-
duruldu” gibi güven duyulmayan yorumlarla karşılaşılmaktadır. Eğitim ile ilgili bir konuda yeni
bir karar veya karar değişikliğinin planlanması ve uygulama programlarının hazırlık çalışmaları
en az iki yıl sürmektedir. Uygulama süreci sonunda çıktıların görülmesi, izlenmesi, verilerin
değerlendirilmesi ve geri dönüş ile düzeltmelerin yapılması da dikkate alınırsa en az beş ile
yedi yıllık bir zamanın geçeceği görülecektir. Dolayısıyla bir pilot uygulamanın kısa süredeki
sonuçlarına bakarak karar vermek doğru olmayacaktır.
2.4. Merkeziyetçi Eğitim Sistemi
Türkiye’de eğitim sistemi yüksek seviyede merkeziyetçidir. Eğitim ve öğretim birimleri, prog-
ramları ve müfredatları merkezde hazırlanmaktadır. OECD verilerine göre Türkiye’de eği-
tim ile ilgili kararların %94’ü merkezi seviyede yapılmaktadır. Bölgeler, iller, ilçeler ve okullar
arasındaki önemli farklılıklar devam etmektedir. Bu yüzden yıllar boyunca merkez teşkilatının
yükü giderek artmıştır; bu yaklaşım merkez kadrosunun büyümesine ve uzman ekiplerin
Ankara’ya toplanmasına, yetki ve sorumluluk verilmeyen yerel kadroların yetişmemesine
yol açmıştır. Bu nedenle yerel olarak tasarlanan projeler dahi merkez ağırlıklı yürütülmek
zorunda kalmaktadır.
Mevcut merkezî planlama ve mevzuat yoğunluğu, sistemin esnekliğine, dinamikliğine izin
vermemektedir. Merkezî olarak belirlenen müfredata, yerel talepler yansımamaktadır.
Merkezî müfredat, öğretmenin yaratıcılığını kısıtlamaktadır.
2.5. Öğretmen Kalitesi
Türkiye’de öğretmenin yetiştirilmesi, seçimi ve atanması üç farklı kurumun kontrolündedir:
1) Öğretmen adayları, genellikle uzman öğretmen-odaklı liselerden seçilmekte,
2) ÖSYM tarafından yapılan üniversite giriş sınavı ile belirlenmekte,
3) Öğretim programlarının eğitim fakültesi ve özerk YÖK tarafından belirlenen müfredatı,
büyük ölçüde teoriktir ve MEB politikaları, müfredatı veya amaçları ile hiçbir bağlantısı
yoktur.
2.6. Teftiş Kurulu
Geleneksel teftiş sistemi devlet/bürokrasi merkezli reaktif ve statükonun gözlemcisi bir ya-
pıdır. Çoğunlukla insanların eksik ve kusurlarına odaklanan; birey, olay ve işlem odaklı teftiş
yapan; mevzuata uygunluğu esas alan; uygunluk denetimleriyle yolsuzlukla mücadeleyi hedef-
leyen bir kuruluştur. Okul müfettişleri MEB ile okul arasında bir ara yüz görevini görmekte-
dir; ancak eğitim ve öğretime ilişkin konulardan ziyade idari konulara dikkat vermektedirler.