Basic HTML Version
171
Non-Formal ve İnformal Öğrenme
maktadır: “Hayat içinde kendiliğinden oluşan bir süreç” olarak tanımlanan informal eğitim,
amaçlı ve planlı olmayan eğitimdir. Yaygın eğitim ise; “örgün eğitim sistemin herhangi bir
kademesinde bulunan veya bu kademelerden birinden ayrılmış olan kişilere ilgi ve ihtiyaç
duydukları alanlarda yapılan eğitim” olarak tanımlanmaktadır. Avrupa Gençlik Formu
31
, yay-
gın eğitimi, öğrenmenin daha iyi tanınmasını sağlamak amacıyla, 1970’lerden itibaren ortaya
çıkmış bir terim olan, formal eğitim sistemi yapısı ve işleyişi dışında gerçekleşen örgütlü veya
yarı örgütlü eğitim etkinlikleri olarak tanımlamaktadır. Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyo-
nunca yapılan kısa yaygın eğitim tanımları
32
aşağıda verilmektedir.
Avrupa Konseyi Kültür ve Eğitim Komitesi
“Yaygın öğretim, genellikle devlet tarafından sağlanan ve desteklenen, kronolojik olarak de-
recelendirilen, ilköğretimden yükseköğretime uzanan örgün eğitim sistemi dışında gerçek-
leşen eğitim etkinliğidir. Yaygın eğitim birbirinden farklı iki unsuru kapsamaktadır. Bunlar; (1)
formal eğitim sistemi dışında gerçekleşen eğitim etkinlikleri (örneğin bir işçi sendikası tara-
fından düzenlenen sosyal haklar konulu konferans) (2) gönüllü bir örgütte sorumlulukları
yerine getirirken kazanılan deneyimlerdir (örneğin bir çevre koruma sivil toplum örgütünün
yönetim kurulu üyesi olmak).”
Avrupa Komisyonu Hayat Boyu Öğrenme Memorandumu
“Yaygın öğrenme, eğitim ve yetiştirme (training) temel sistemleri yanı sıra gerçekleşmekte
ve sonuçta resmî sertifikaların verilmesi söz konusu olmamaktadır. Yaygın öğrenme; iş yer-
lerinde, sivil toplum örgütleri ve grupların (örneğin gençlik örgütlerinde, işçi sendikalarında
ve politik partilerde) etkinlikleri aracılığı ile sağlanabilir. Formal sistemleri bütünlemek üzere
kurulan örgütler veya hizmetler (sanat, müzik ve spor sınıfları veya sınavlara hazırlamak için
özel ders verme) aracılığı ile de sağlanabilir.”
Beyaz Kitap (White Paper)
Formal öğrenme, bir eğitim veya yetiştirme kurumu tarafından sağlanan ve sonunda serti-
fika/diploma verilen eğitim-öğretimdir. Öğrenme hedefleri, öğrenme zamanı ve öğrenme
desteği bakımından programlıdır (structured), öğrenen açısından hedefleri vardır. Non-for-
mal öğrenme bir eğitim veya yetiştirme kurumu tarafından sağlanmayan, sonunda da bir
sertifika söz konusu olmayan öğrenmedir. Bununla birlikte hem programlıdır hem de amaç-
lıdır. İnformal öğrenme bir eğitim veya yetiştirme kurumu tarafından sağlanmayan, sonunda
bir sertifikalandırma söz konusu olmayan ve programlı olmayan öğrenmedir. Bu öğrenme iş
ortamı, aile ve serbest zamanla ilintili günlük etkinliklerin bir sonucudur. Amaçlı olabilir, fakat
çoğunlukla değildir (diğer bir ifadeyle tesadüfi/rastlantısal/ rastgeledir).”
31 Lynne Chishome, Symposium on Non Formal Education - Report, Strasbourg, Avrupa Gençlik Merkezi’nde 13-15 Ekim
2000 tarihlerinde yapılan sempozyum, s. 60.
32 Lynne Chishome, Symposium on Non Formal Education Report, Strasbourg, Avrupa Gençlik Merkezi’nde 13-15 Ekim
2000 tarihlerinde yapılan sempozyum, s. 60.