Basic HTML Version
158
MESLEKİ ve TEKNİK EĞİTİM ÇALIŞTAYI
2.2. Mesleki ve Teknik Eğitim Öğrencileri ve Sorunları
Mesleki eğitim sisteminde yaşanan sorun ve eksikliklerin etkilediği en önemli taraf öğren-
cilerdir. Mesleki eğitim öğrencileri bir şekilde dâhil oldukları süreçte hedeflenen yeterlilik
seviyelerine ulaşamamaktadırlar. Bunun sebeplerinden bir kısmı yukarıda açıklanmıştır. Mes-
leki eğitimin geçen dönemde karşılaştığı en önemli olumsuzluk katsayı bariyeridir. Katsayı
bariyeri bir dönem mesleki eğitim öğrencilerinin gelecek hayallerini yok etmiş, mesleki eği-
time ilgiyi bu güne kadar görülen en düşük seviyeye indirmiş, mesleki eğitim okullarının son
sıralarda tercih edilmelerine yol açmıştır.
Yapılan araştırmalarda, meslek liselerini tercih eden öğrencilerin akademik başarılarının ge-
nel ortaöğretim öğrencilerine göre daha düşük olduğu ifade edilmektedir. Uluslararası Öğ-
renci Değerlendirme Programı (PİSA: 2006) verilerine göre, Türkiye’de öğrenci başarısını
etkileyen önemli faktörlerden biri olarak, öğrencinin kayıtlı olduğu lise türünün olduğu, buna
göre, akademik başarısı en düşük lise türünün meslek liseleri olduğu belirtilmektedir (Çalış-
kan Maya, 2008).
Bireyin ilgi ve yetenekleri ile işin gerektirdiği özellikler arasındaki uyum, bireyin işe karşı mo-
tivasyonunda ve işteki başarısında da etkili olan faktördür. Meslek seçiminin isabetli olması
bireyin kendi ilgi ve yetenekleri ile işin gerektirdiği nitelikleri tanıması ile mümkündür. Ülke-
mizde ilköğretimin ikinci devresinden itibaren mesleki yönlendirme yapıldığından bahsedilse
de uygulamanın gerçekliği şüphelidir. Okullarda verilen rehberlik hizmetleri de bireye isabet-
li meslek seçimi yapması yönünden yetersiz kalmaktadır (Kıraç, 2011).
Mesleki ve teknik liselere gelen öğrencilerin temel eğitiminde ciddi eksiklikler vardır. Mesleki
ve teknik okul öğretmenleri bugün okullarının en büyük sorunu olarak bu okulları tercih
eden öğrencilerin öğrenim düzeyinin düşüklüğünü göstermektedir. Öğretmenler, öğrencile-
rin önemli bölümünün basit matematik bilgisinden yoksun olduğunu belirtmektedir. Temel
bilgilerden yoksun olarak gelen öğrenciler, mesleki okulda da bu eksikliği giderememekte,
yetersiz bilgilerle mezun olmakta ve bu da iş gücünde ciddi nitelik sorunlarına yol açmakta-
dır (Kenar, 2010).
Mesleki ve teknik eğitimdeki öğrenciler eğitim sisteminden şikâyetçidir. 2004 yılında yapılan
bir araştırmaya göre meslek lisesi öğrencilerinin %48’i; erkek teknik, kız teknik ile ticaret
ve turizm liselerindeki öğrencilerin ise %58’i yeniden imkân tanınsa bu okullarda okuma-
yacaklarını belirtmişlerdir. Meslek lisesi öğrencileri okullarını mesleğe hazırlamada yeterli
görmemektedirler. Öğrenciler ders kitaplarını, laboratuvar, atölye, işlik, araç, gereç vb. gibi
okul imkânlarını ve yabancı dil eğitimini yetersiz görmektedirler. Öğrencilerin yüzde %80’i
devletin okullarını ihmal ettiğine inanmaktadırlar (Kenar, 2010).
MEB-EARGED tarafından 206 EML ve 73 teknik lise öğrencisine bir anket uygulanarak
endüstri meslek lisesi ve teknik lise öğrencilerinin ÖSS başarısındaki düşüş nedenleri araş-
tırılmıştır. EARGED Araştırma Raporunda öğrenci ailelerinin %28’inin 501 YTL-750 YTL,
%25,1’inin 340 YTL veya daha az, %17,2’sinin ise 341 YTL-500 YTL aylık gelire sahip olduk-
ları görülmektedir. Buna göre, sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerin, çocuklarını endüstri
meslek lisesi ve teknik liseye gönderdikleri söylenebilir (EARGED Araştırma Raporu, 2008).
EARGED Araştırma Raporuna göre okul ve bölüm tercihlerinde en çok etkili olanların
sıralamasına bakıldığında, birinci sırada %42,7 oranla öğrencilerin kendilerinin, ikinci sırada