Basic HTML Version
156
MESLEKİ ve TEKNİK EĞİTİM ÇALIŞTAYI
4702 sayılı Kanun uyarınca mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olacakların/
olanların istedikleri takdirde, bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın
programların uygulandığı, öncelikle kendi mesleki ve teknik eğitim bölgesi içinde yer alan
veya bölgesi dışındaki meslek yüksekokulları ile açık öğretim ön lisans programlarına sınavsız
olarak yerleştirilebilecekleri ifade edilmektedir. Bu Kanun’un temel amacı ülkemizde mesleki
ve teknik eğitimi yaygınlaştırmak, tüm dünyada olduğu gibi ortaöğretimde mesleki teknik
eğitim ağırlığını %60’lara çekmektir (MEB-YÖK Meslek Yüksekokulları Program Geliştirme
Projesi, 2002).
Gelişmiş bazı ülkelerde okullaşma oranlarına bakıldığında mesleki eğitimin genel eğitime göre
daha ağırlıklı olduğu görülmektedir. 2003 yılı verilerine göre Almanya’da mesleki eğitimde
kayıtlı öğrenci oranı %67 iken genel lise ve ön mesleki eğitim kursları öğrenci oranı %37’dir.
2004 yılı verilerine göre Danimarka’da mesleki eğitim öğrencilerinin oranı %54, genel eği-
timde ise %46 civarındadır. Hollanda’da 2005 verilerine göre Mesleki Eğitim gören öğrenci
oranı %62 iken genel eğitime devam eden öğrencilerin oranı %38 olmaktadır. Ayrıca yıllara
göre mesleki eğitimdeki öğrenci sayısında sürekli artış meydana gelmektedir. İtalya’da 2004
yılında mesleki eğitime devam eden öğrenci oranı %58 iken genel eğitime devam eden öğ-
renci sayısının %42 olduğu belirtilmiştir (Yalçın ve diğerleri, 2007).
Ancak bu rakamlar AB ülkeleri için geçerlidir. ABD modeli farklıdır ve ayrıca bunlar emek-
yoğun geleneksel sanayi çağı için geçerlidir. Post-endüstriyel çağ/bilgi çağı için üretim şekli
değiştiği için bu oranlara temkinli yaklaşmak ve güncel olarak gelişmelerin takibi gerekir.
Meslek liselerindeki öğrenci sayısının azalmasına yönelik bir diğer düzenleme “katsa-
yı uygulaması”dır. 1999 yılında üniversiteye giriş sınavı çift aşamadan tek sınava indirilmiş
Ağırlıklı Orta Öğretim Başarı Puanı sistemine geçilmiştir. Bu sistem çok kabaca üniversite-
ye girişte meslek liselerine diğer genel lise mezunlarına göre daha düşük katsayı uygulayan
bir sistemdir. Bu düzenleme meslek liselerinin üniversiteye giriş şansını azaltmıştır. Katsayı
uygulamasının da özellikle imam hatip, endüstri meslek ve teknik liselerde ve ticaret turizm
liselerinde öğrenci sayısını olumsuz etkilediği görülmektedir (Kenar, 2010).
Mesleki eğitim sisteminin bozulmasına sebep olan en etkili değişim 1998 yılından sonra
yaşanmıştır. Bu konu ile ilgili MESS tarafından 2010 yılında yapılan bir çalışmada son 11 yılda
mesleki ve teknik lise öğrenci sayılarında önemli değişikliklerin yaşandığı vurgulanmış, 1997-
98 öğretim yılında ortaöğretim öğrencileri içinde mesleki ve teknik liselerde okuyan öğ-
rencilerin oranının %45,2, genel liselerde okuyan öğrencilerin oranının %54,8 olduğu ifade
edilmiştir. Bu oranın izleyen yıllarda düzenli olarak azaldığı ifade edilerek, 2002-03 öğretim
yılında gelindiğinde mesleki ve teknik liselerde okuyan öğrencilerin ortaöğretimdeki oranı-
nın %32,6’ya indiği belirtilmiştir. Çizelge 1’de 1997-1998 ile 2010-2011 yılları arasında genel
ve mesleki eğitimdeki öğrenci sayısı ile mesleki eğitimde öğrenci oranları görülmektedir.
Tablo 1 incelendiğinde özellikle 2002-2003 eğitim öğretim yılından sonra mesleki ve teknik
liselerdeki öğrenci sayısında ciddi artış olduğu görülmektedir.