Basic HTML Version
130
MESLEKİ ve TEKNİK EĞİTİM ÇALIŞTAYI
2.6. HOLLANDA
Mesleki Eğitimin Yönetimi
Mesleki Eğitimin Ulusal/Bölgesel Çatı Yönetiminin Yapısı ve İşleyişi
Hollanda’da mesleki eğitim alanında 1980’li yılların ortalarından itibaren oldukça kapsamlı bir
yenileştirme ve yeniden yapılandırma çalışması başlatılmıştır. Örneğin 1987 yılında yürürlüğe
giren bir yasa ile öğrenci sayıları az olan meslek okulları ve kısa süreli mesleki eğitim prog-
ramları uygulayan ayrı okullar ile ayrı çıraklık eğitim merkezleri uygulamasına son verilerek
bu tür programlar bir okul çatısı altında toplanmıştır. Aynı şekilde, ilköğretimden sonra bazı
öğrencilerin doğrudan devam ettikleri mesleki eğitimin alt devresi kaldırılmış, yerine genel
ortaöğretim düzeyinde mesleki hazırlık eğitimi programı konmuştur.
1993 yılında çıkarılan bir başka yasa ile de hem çalışanların hem de işsizlerin mesleki eğitim
olanaklarından daha fazla yararlanabilmeleri için bu alanda bölgesel istihdam dairelerinin yü-
kümlülükleri artırılmıştır. Ayrıca bölgesel düzeyde çıraklık eğitimi alanında yetkili olan çeşitli
organlar ile eğitim ve meslek danışmanlığı merkezleri, mesleki eğitim ve iş bulma büroları
gibi kuruluşlar da Eğitim ve Meslek Danışmanlığı Hizmetleri adıyla bir araya getirilerek ba-
ğımsız bölgesel hizmet birimleri oluşturulmuştur.
Son olarak 1996 yılında uygulamaya konulan bir yasa ile de tüm meslek dalları için olması
gereken nitelikler, bu nitelikleri ve düzeyini gösteren belgeler (sertifika, diploma vb.), bu
belgelerin alınması için yapılan sınavlarla ilgili ülke düzeyinde geçerli ortak ilke, ölçüt ve dü-
zeylerin belirlenmesi öngörülmüştür. Mesleki eğitimde bölgelerarası nitelik ve belge farkının
kaldırılmasının amaçlandığı bu düzenlemeler hâlen sürmektedir.
Mesleki eğitim alanında gerçekleştirilen yeni düzenlemelere göre mesleki eğitim, mesleki
ortaöğretim, çıraklık eğitimi ve mesleki eğitim kursları olmak üzere üç alanı kapsar.
Merkezî Hükûmetin Rolü
Hollanda’da 1992 yılında yürürlüğe giren bir yasa ile ortaöğretim basamağı eğitsel yönden
yeniden düzenlenmiştir (EGK. 1994. s. 150). 1993–1994 öğretim yılından itibaren uygula-
maya konulan bu yeni uygulama ile mesleki ortaöğretimin alt devresi kaldırılmış, ortaöğretim
basamağındaki tüm okullarda ve programlarda ilk üç yıl temel ortaöğretim devresi olarak
düzenlenmiştir. Böylece bu devrede genel eğitim ve mesleki eğitim ayırımı kaldırılarak tüm
öğrencilere daha kapsamlı ortak bir genel eğitim verilmesi öngörülmüştür. Bu uygulamanın
eğitsel amacı hem öğrencilerin izleyecekleri eğitim yolunun belirlenmesindeki karar verme
süresini biraz daha uzatmak hem de ortaöğretim programlarını günün gereklerine uygun
olarak geliştirmektir. Ancak, temel devrenin üzerine yukarıda belirtilen farklı program uy-
gulaması sürmektedir.
Değişik alanlarda meslek eğitimi yapılan orta seviye meslek okullarıdır. 1992 yılında mesleki
ortaöğretimin alt devresinin yerine uygulamaya konulan bu programda öğrenciler, dört yıllık
bir öğrenim süresinde, mesleki ortaöğretime veya çıraklık eğitimine devam edebilmenin
ön koşulu olan hazırlık eğitimi görürler. Bu programda öğrenciler, genel eğitim derslerinin
yanı sıra teknik, ev idaresi ve ev ekonomisi, pazarlama, ticaret, yönetim ve tarım alanlarında
meslek dersleri de görürler.