Basic HTML Version
127
Mesleki ve Teknik Eğitimin Yönetimi, Finansmanı ve Sektörle İlişkileri
eğitimin danışmanlık, denetim ve tanınmasını üstlenirler. Mesleki eğitim yapılan iş yerlerinde
seçimle belirlenen çalışanların temsilcisi, iş yerindeki mesleki eğitimin planlanması, yürütül-
mesi ve mesleki eğitim görecek adayların alınmasında oy hakkına sahiptir.
Mesleki Eğitim Veren Kurumların Paydaşları (board members):
Temsil Ettiği Kesim, Hakları ve Sorumlulukları
Almanya’da eğitim ilişkilerinin kurulmasını, stajyerlere yönelik tavsiyeleri, çıraklık eğitimi ve-
ren işletmeleri, mesleki eğitimin gözden geçirilmesini belirleyen yetkili otoriteler ise esas
olarak ticaret, sanayi, zanaat, ziraat, serbest meslek odaları olup eğitim süresi içindeki ara sı-
navların ve programın bitimindeki final sınavının organizasyonunu sağlamaktadır (MEB). Sü-
recin temel aktörleri, ilgili Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı, Federal Eğitim ve Öğretim
Enstitüsü ve Ticaret ve Sanayi Odaları (Odalar) ve firmalardır. Federal Eğitim ve Öğretim
Enstitüsünde ticaret ve sanayi odaları da ayrıca temsil edilmektedir (TOBB).
Mesleki Eğitimin Finansmanı
Finansman Kaynakları ve Oranları (Merkezî hükûmet, yerel
yönetimler, hane halkı (öğrenci, veli), özel sektör, STK’lar,
uluslararası fonlar vb.)
Alman mesleki eğitim sistemi işveren, sosyal sektör ve devlet üçgeninin temel aldığı bir
sistemdir. Bu üçlü arasında sosyal diyalog çok önemlidir. Sosyal ortaklar, mesleki eğitimin
etkin işlemesinde önemli çaba sarf ederler. (MEB). Tüm genç nüfusun üçte ikisinin katıldığı
ikili sistemde (dual system) (hem iş yerinde hem okulda sunulan mesleki eğitim) başlangıç
eğitimi söz konusu olduğunda iş yerlerindeki eğitim firmalar, okuldaki eğitim ise Länder
tarafından finanse edilir. 1969 yılında yürürlüğe giren Mesleki Eğitim Kanunu ile mesleki eği-
timle ilgili olarak Sanayi ve Ticaret Odalarına önemli görevler verilmiştir. Odalar bütçelerinin
yaklaşık %40’ını bu amaç doğrultusunda kullanmaktadırlar. Sanayi ve Ticaret Odaları sadece
uygulayıcı değil, mesleki eğitim sistemini yönlendirici fonksiyona sahiptirler. Okul kitap ve
malzemeleri okul tarafından ücretsiz olarak verilmekte, öğrenciler okula gidiş-dönüşleri için
sigortalanmaktadırlar (Öğrencilere ücretsiz olarak verilen tüm öğretim gereçleri öğretim
yılı sonunda geri alınır.). Uygulamalı eğitimini sanayide (işletmelerde) yapan öğrencilere toplu
sözleşmelere göre ücret ödenmesi esası getirilmiştir. Hâlen Almanya’da resmen tanınmış
380 meslek dalında 500.000 civarında işletme mesleki eğitim yaptırmakta ve bu sayının gi-
derek artmakta olduğu belirtilmektedir. Ticaret ve Sanayi Odaları ile birlikte Eyaletler Arası
Sürekli Kurul, İş ve İşçi Bulma Kurumu, Küçük Esnaf ve Sanatkarlar Dernekleri, Federal Mes-
lek Eğitim Enstitüsü, İşletmeler üstü Mesleki Eğitim Merkezleri Almanya’da mesleki eğitimin
gelişmesine büyük ölçüde katkıda bulunmaktadırlar. “Alman meslek eğitimi sisteminin ikili
yapısı (dualitesi) sadece işletme-okul ortaklığı ile sınırlı değildir. Yetki ve sorumlulukların ve
finansmanın işletme (meslek kuruluşu) ile okul (kamu) arasında paylaşımı da bu ikili yapının
yasal çerçevesi içindedir” (Schlaffke, 1997, 30) (ahilikten günümüze).