Basic HTML Version
119
Mesleki ve Teknik Eğitimin Yönetimi, Finansmanı ve Sektörle İlişkileri
ortaokul ve diğer okullarda çalışan öğretmenlerin aylık ve yan ödemelerini karşılar ve bu
okullara ödenek ayırırlar.
Eğitim harcamalarının % 47.3’ü ulusal hükûmet, % 28’i valilikler, %24.7’si yerel yönetimler
tarafından karşılanmaktadır.
Japonya’da her yönetim düzeyi kendi koyduğu vergiler ve diğer gelirlerle bölgelerindeki eği-
tim etkinliklerini düzenleme ve yürütme yetkisine sahiptir. Ulusal hükûmet, yerel yönetimle-
re sağladığı genel ekonomik desteğin yanı sıra, zorunlu eğitimde görevli olan öğretmenlerin
maaşlarının yarısını ödemektedir. Ayrıca bölge ve yerel yönetimlere bağlı ilk ve ortaokulların
eğitim araçları giderlerini karşılamakta, okul inşaat giderlerinin büyük kısmını vermektedir.
Kaynaklarının Harcandığı Kalemler ve Oranları (personel, bina, ekipman,
eğitim-öğretim vb.)
Japonya’da eğitim kurumlarına ulusal bütçeden, yerel yönetim bütçelerinden, özel kuruluş
bütçelerinden paylar ayrılmış, zorunlu olmayan eğitimde ailelerin katkısı sağlanmıştır. Devlet
eğitim harcamalarının büyük çoğunluğunu zorunlu eğitime kaydırmış, zorunlu olmayan eğiti-
min tamamı paralı hâle getirilmiştir. Ülkede ilkokulların %98’inde devletin finanse ettiği öğle
yemekleri verilmektedir. Zorunlu eğitim düzeyi için gerekli olan kitaplar ücretsizdir. Merkezî
hükûmetçe eğitime ayrılan fonların yanı sıra her düzeydeki eğitim vergileri, bağışlar, kitlerle
hazine mallarından sağlanan gelirler, yerel idarelerce elde edilen kira gelirleri ve öğretim
harçları, eğitim giderlerini büyük ölçüde karşılamaktadır.
Ülkede ulusal okullar, kamu okulları ve özel okullar olmak üzere üç tür okul bulunmaktadır.
Ulusal okulların finansmanı merkezî hükûmetçe, kamu okullarınınki il ve belediye yönetim-
lerince, özel okullarınınki ise özel kuruluşlarca karşılanmaktadır. Devlet, yerel idarelere bağlı
ilk ve ortaokullarda eğitim personelinin aylıkları ile yan ödemelerinin yarısını karşılar. Diğer
yarısı ise yerel idarelerce karşılanmaktadır. Lise ve yükseköğretimde eğitim paralı olduğu için
aileler okul taksitlerini ödemek suretiyle giderlere ortak olmaktadırlar. Devlet, liselere ve
üniversitelere de maddi yardımda bulunmaktadır. Ayrıca devlet, bölge ve yerel yönetime
bağlı ilk ve ortaokulların eğitim araçları giderlerini karşılar, okul inşaat giderlerinin 1/2’si veya
1/3’ünü verir.
Mesleki Eğitime Meslek Örgütlerinin / Özel Sektörün / İşletmelerin
Katılımı
Japon mesleki eğitim sisteminde sosyal ortakların rolü önemli yer tutmaktadır. Program ha-
zırlamada öğrencilere araştırma fonları kullandırmada ve staj yapan öğrencilerin masrafları-
nın karşılanmasında sosyal ortakların desteği olmaktadır. 2000’li yıllarda bilgisayar teknolojisi
ve mikro teknolojilerin üretim süreçlerine uyarlanmasıyla, bilgi ve iletişim, havacılık ve uzay,
elektrik, elektronik, otomotiv sektörleri gibi öncü sektörlerde büyük gelişmeler olmuş, bu
gelişmelere paralel olarak bütün dünyada yüksek nitelikli insan gücüne giderek daha fazla
gereksinim duyulmaya başlanmıştır. Bunun sonucu olarak ülkelerin ve daha alt düzeyde bü-
tün işletmelerin en önemli önceliğini insan gücünün eğitimi oluşturmaya başlamıştır. Japonya
bugün mesleki ve teknik eğitimde, Eğitim ve Çalışma Bakanlıklarının koordinasyonu altında