Basic HTML Version
118
MESLEKİ ve TEKNİK EĞİTİM ÇALIŞTAYI
Mesleki Eğitim Veren Kurumların Payda ları (board members): Temsil Ettiği
Kesim, Hakları ve Sorumlulukları
Japonya’da gerek ortaöğretimden sonra gerekse yükseköğretimden sonra öğrencilerin bir
işe yerleşmeleri, 1947 yılında çıkarılan “İstihdam Güvenliği Kanunu’na” dayanmaktadır. Bu
Kanun’a göre gençlerin işe yerleştirilmesinde yalnızca Çalışma Bakanlığına bağlı olan Kamu is-
tihdam Güvenliği Ofisi (PESO) ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar söz sahibidir. İş arayan lise
öğrencilerinin işveren firmayla doğrudan görüşmesi yasaktır. İş görüşmesi, PESO, okul veya
diğer kâr amacı gütmeyen kuruluşlarca sağlanmaktadır. Üniversite öğrencilerinin işe yerleşti-
rilmelerinde PESO’dan çok Çalışma Bakanlığına bağlı olan ve ülke çapında bulunan “İş Bulma
Büroları” çoğu zaman da üniversitelerin kendi bünyelerinde faaliyet gösteren “Yerleştirme
Büroları” rol oynamaktadır. Yerleştirme Büroları, öğrencileri inceleyerek firma talepleri için
uygunluklarını belirler. Mezunların hemen hemen tamamı kasım sonlarına kadar çeşitli fir-
malardan iş teklifleri almaktadır.
İşe yerleştirme süreci, firmaların işgücü ihtiyaçlarını belirleyerek her iş ve gerekli iş gücü için
istek kartı doldurmalarıyla başlar. Bu kartlar, işin standardı ve ücret durumu gibi koşullar
dikkate alınarak PESO tarafından gözden geçirilir ve uygun görülen kartlar okulların öğren-
cileri işe yönlendirmesinde kullanılır. Dolayısıyla okullar öğrencilerini uygun işlere yerleştir-
mek için, iş kartları ve firmalarıyla bilgilerin sunulduğu bürolar oluştururlar. Bu bürolarda
öğrencilerin işe nasıl başvuracakları konusunda yardım eden danışmanlar bulunmaktadır.
Bir iş için birden çok öğrenci başvurursa okul personeli toplanarak öğrencilerin hangi işe
başvurmaları gerektiği konusunda karar verir. Eylül ayında başlayıp mart-nisanda sona eren
öğretim döneminde 12. sınıf öğrencileri, firmalara müracaatlarını yaparlar. Ekim ayına kadar
yasal olarak firmaların işe giriş sınavları açmaları ve bu süreden önce işle ilgili herhangi bir
karar vermeleri de yasaktır. Genellikle kasım ortalarına kadar öğrencilerin çoğu iş bulmak-
tadır, iş bulma süreci, öğrenciler için hem öğretici hem de güdüleyici bir deneyim olarak
değerlendirilmektedir. Öğrencilerin iyi işlere yerleştirmek, okullar için bir itibar meselesi
olarak algılanmaktadır.
Okul ve işveren (firma) arasındaki bu ilişki, doğal olarak sunulan eğitim ve öğretime de
yansımaktadır. Başka bir deyişle iş ve okul uyuşmasının Japonya’da oldukça yüksek olduğu
söylenebilir.
Mesleki Eğitimin Finansmanı
Finansman Kaynakları ve Oranları (merkezî hükûmet, yerel yönetimler,
hane halkı (öğrenci, veli), özel sektör, STK’lar, uluslararası fonlar vb.)
Ülkede eğitim işlerinin yerinden yürütülmesinden 47 İl Eğitim Kurulu ile 3.000’in üzerinde
Belediye Eğitim Kurulu sorumludur. İl Eğitim Kurulu 5 kişiden oluşmakta, il genel meclisinin
onayı ile 4 yıl için, vali tarafından atanmaktadır. Belediye Eğitim Kurulu ise 3 veya 5 üyeden
oluşmakta, 4 yıllığına belediye başkanı tarafından atanmaktadır. İl Eğitim Kuruluna Eğitim,
Bilim ve Kültür Bakanlığının onayı ile Belediye Eğitim Kuruluna ise İl Eğitim Kurulunun onayı
ile yönetici atanmaktadır. Japon hükûmeti, bölge ve yerel yönetimin ödeme güçlüğünü gi-
dermek amacıyla onlara verilmek üzere yerel vergi payı ayırır. Bunun bir miktarı eğitim için
kullanılır. Yerel idareler, yerel eğitim kurumları ve hizmetleri için fon oluştururlar. İlkokul,