62
Daha önce hiç çalışmayanlara işsiz olma sebepleri sorulmuş, alınan cevaplar Çizelge 22’de sunulmuştur. Bu soruyu
cevaplayanların ortalama %16,3’ü daha önce herhangi bir iş başvurusunda bulunmadığını ifade etmiştir. Dezavantaj
gruplarına göre söz konusu oranın önemli farklılıklar göstermediği söylenebilir.
“Mesleğim yok” ve “Geçerli bir mesleğim yok” cevapları mesleki eğitim ihtiyacına işaret etmektedir. Bunlar birlikte
değerlendirildiğinde daha önce hiç çalışmamış dezavantajlı bireylerin %30,8’inin mesleki eğitim yetersizliği sebebiyle
işsiz olduklarını düşündükleri sonucuna varılabilir. Sözü edilen oran engellilerde ortalamanın altında, diğer dezavantaj
gruplarında ise ortalamanın üstündedir.
“Ne tür işler yapabileceğimi bilmiyorum”, “İş bulmak için ne yapmam gerektiğini bilmiyorum”, “Yapabileceğim bir iş
yok”, “İşverenlerin beni tercih etmeyeceğini düşünüyorum”, “Ne tür becerilere sahip olmam gerektiğini bilmiyorum”
ve “İş bulmam için nasıl bir yol izlemem gerektiği hakkında bilgim yok” seçenekleri iş ve meslek danışmanlığı
ihtiyacına işaret etmektedir. Bu cevaplar birlikte değerlendirildiğinde daha önce hiç çalışmayan dezavantajlı
bireylerin %25,5’inin iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri sunularak iş gücü piyasasına dahil edilebilecekleri
sonucuna varılabilmektedir. İş ve meslek danışmanlığına ihtiyaç duyanların oranı engellilerde ortalamanın üstünde,
diğer dezavantaj gruplarında ise ortalamanın altındadır.
“Yeterli iş tecrübem yok”, “işverenlerin yapmamı istedikleri işler bana uygun değil”, “Ayrımcılık yapıyorlar” ve
“Az para veriyorlar” seçenekleri bireylerin henüz tanımadıkları iş dünyasını algılama biçimlerini yansıtmaktadır. Bu
cevaplar birlikte değerlendirildiğinde hiç iş deneyimi olmayan dezavantajlı bireylerin %16,9’unun iş hayatına ilişkin
olumsuz algıları olduğu söylenebilir.
İş hayatına ilişkin olumsuz algı görme engelliler, eski hükümlüler ve işitme engellilerde ortalamanın üstündedir.
İşyerinde ayrımcılık yapılacağı endişesinin tüm dezavantaj gruplarında %6’nın altında kalması dikkat çekmektedir.