47
Devletler evlilik, aile ebeveynlik ve özel ilişkilere dair meselelerde engellilere karşı ayrımcılığı ortadan kaldırmak için
uygun tedbirleri etkin bir şekilde ve engellilerin diğer bireylerle eşit olduğunu gözeterek alır. Evlilik çağına gelmiş
engellilerin evlenme ve aile kurma hakkının tanınması ve bu hakkın evlenmek isteyen eşlerin serbest iradeleri ve
rızaları doğrultusunda kullanılması” için gerekli önlemleri alır denmektedir (md. 23).
Engelliler arasında evlenme oranları bakımından, zihinsel engelliler dışındakiler, arasında ciddi bir farklılık
gözükmemektedir. Türkiye genelinde 15-44 yaş grubunda evlilik oranı %55, 71 iken bu oran engellilerde %24,
09’a inmektedir. Söz konusu oran zihinsel engelli bireylerde %9, 44’e düşmektedir. Bu veriler dezavantajlı bireylerin
evlenme ve aile kurma hakları bakımından da önemli bir dezavantaja sahip olduklarını düşündürmektedir.
Çizelge 7’de açıkça görüldüğü gibi medeni durumları açısından engelliler ve diğer dezavantajlı gruplar arasında önemli
farklılıklar vardır. Bu farklılıklar ankete katılan engellilerin diğerlerine göre daha genç olmasıyla açıklanamayacak
kadar büyüktür. Zihinsel engellilerde bekârların oranı %85’i geçerken, evlilerin oranı %10’un altına düşmektedir.
II. 2. GÖÇ DENEYİMİ VE SOSYAL DESTEK
Çizelge 8: Araştırmaya Katılanların Halen Yaşadıkları Yerde Kaç Yıldır Yaşadıkları
Dezavantaj Türü
Halen Yaşanılan Yerde Kaç Yıldır Yaşanmakta
Ortalama
SS
Ortopedik engelli
22
12
Maddi sıkıntı çeken dul / yetim
22
13
Diğer dezavantaj
22
14
Görme engelli
20
12
İşitme engelli
20
12
Zihinsel engelli
19
10
Güvenlik sebebiyle göç eden
17
10
Eski hükümlü
16
14
Araştırmaya katılan dezavantajlı bireylerin ortalama 16 yıl ile 22 yıldır halen bulundukları yerde yaşadıkları
anlaşılmaktadır. Görüşülenlerin 15-44 yaş arasında yer aldıkları düşünülürse çoğunun bir göç deneyimi yaşadığı
ortaya çıkmaktadır.